Wanneer Elena Beelaerts op zoek gaat naar de verdwenen vader van haar grootmoeder, stuit ze op een verzwegen familieverhaal dat haar wereld op z’n kop zet. Haar zoektocht leidt naar Suriname – en naar Theodore Bray: een voorvader die slavenhouder was op een plantage. In haar boek ‘Ach Freule. Op zoek naar de plantagehouder in mijn familie.’ ontrafelt ze niet alleen zijn verhaal, maar ook haar eigen ongemak met haar adellijke achtergrond. Hoe kon deze geschiedenis verdwijnen uit haar familie? En wat betekent het om je plaats in een door racisme en kolonialisme gevormde wereld opnieuw te bezien?
Over het programma
Tijdens deze avond duiken we dieper in de thematiek van het boek, met aandacht voor:
- Het belang van familieonderzoek.
- Hoe het slavernijverleden vandaag nog doorwerkt, psychologisch én maatschappelijk
- Wat het vraagt om verhalen die zijn weggestopt – over geweld, machts, verlies – opnieuw naar boven te halen
- En: hoe collectieve genezing alleen mogelijk is als we bereid zijn samen te kijken, te voelen en verantwoordelijkheid te nemen.
Samen gaan we het gesprek open en eerlijk aan. We vragen alle aanwezigen om naar elkaar te luisteren, ruimte te maken voor emoties en om samen te onderzoeken wat het betekent om je te verhouden tot een geschiedenis die nog altijd doorwerkt in het heden.
Heling
Hoewel de slavernij formeel is afgeschaft, werkt het systeem dat ervan profiteerde – raciale hiërarchie, uitsluiting, ongelijkheid – tot op de dag van vandaag door. Niet alleen in instituties, maar ook in lichamen, in families, in verhalen. De gevolgen van generaties lange ontmenselijking laten sporen na: in trauma’s, in schaamte, in stilte.
Voor mensen van kleur betekent dit vaak een doorgegeven pijn, verlies en strijd. Voor witte mensen betekent het een doorgegeven verlegenheid, ontkenning of onbewuste medeplichtigheid. In beide gevallen geldt: zolang het verleden onbesproken blijft, blijft het doorwerken.
Genezing is niet iets wat alleen aan de getroffen gemeenschappen kan worden overgelaten. Het vraagt ook dat witte mensen verantwoordelijkheid nemen voor hun plaats in het systeem, én de verhalen die ze meedragen – zelfs (of juist) als die verhalen lang zijn verzwegen.
